Cây xoài là một trong những loại cây ăn trái được trồng phổ biến ở Việt Nam, không chỉ bởi hương vị thơm ngon, dễ tiêu thụ mà còn vì khả năng thích nghi tốt với nhiều điều kiện khí hậu. Tuy nhiên, để cây xoài ra trái sai, đều và cho năng suất cao, người trồng cần nắm vững kỹ thuật chăm sóc đúng cách. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc cây xoài đạt năng suất cao, phù hợp cho cả quy mô gia đình lẫn canh tác thương mại.
1. Lựa Chọn Giống Xoài Phù Hợp
Việc chọn giống có ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng trái. Một số giống xoài nổi tiếng cho năng suất cao và dễ đậu trái gồm:
- Xoài Cát Hòa Lộc: Thơm ngon, trái to, chất lượng cao.
- Xoài Cát Chu: Dễ trồng, phù hợp nhiều vùng miền.
- Xoài Keo: Kháng bệnh tốt, năng suất ổn định.
- Xoài Tứ Quý: Có thể ra trái quanh năm nếu chăm sóc đúng cách.
Chọn giống nên ưu tiên cây ghép để rút ngắn thời gian cho trái và đảm bảo đồng đều về phẩm chất.
2. Vị Trí Trồng và Điều Kiện Ánh Sáng
Cây xoài cần ánh nắng trực tiếp ít nhất 6 – 8 giờ/ngày. Trồng nơi cao ráo, thoát nước tốt, tránh úng ngập. Nếu trồng trong vườn, nên đảm bảo khoảng cách giữa các cây từ 6 – 10m, tạo không gian phát triển bộ tán và hạn chế sâu bệnh.
3. Bón Phân Hợp Lý Theo Từng Giai Đoạn
Bón phân đúng thời điểm và đúng liều lượng là yếu tố quyết định đến khả năng ra hoa, đậu trái và năng suất xoài.
Giai đoạn kiến thiết (năm 1 – 2):
- Dùng NPK 20-20-15 hoặc 16-16-8, bón định kỳ 1 – 1,5 tháng/lần.
- Bổ sung phân hữu cơ hoai mục để cải tạo đất và tăng độ phì nhiêu.
Giai đoạn ra hoa – kết trái:
- Trước khi xử lý ra hoa 1 – 2 tháng: bón phân có hàm lượng lân cao (NPK 6-30-30).
- Khi hoa nở rộ: tăng cường phun phân bón lá chứa Bo, Kẽm, Canxi để chống rụng hoa.
- Sau khi đậu trái: sử dụng NPK 15-20-30 hoặc kali cao để nuôi trái phát triển đều, ngọt.
Sau thu hoạch:
- Bón phân hữu cơ + NPK để phục hồi cây và kích thích ra chồi mới.
4. Tưới Nước Đúng Cách
Xoài là cây chịu hạn khá tốt, nhưng trong thời kỳ ra hoa – nuôi trái, cây cần đủ ẩm để không bị rụng hoa, rụng trái.
- Giai đoạn sinh trưởng: tưới 2 – 3 lần/tuần nếu khô hạn.
- Giai đoạn ra hoa: hạn chế tưới, chỉ giữ đất hơi ẩm.
- Khi trái phát triển: tăng cường tưới nước định kỳ để trái lớn đều.
5. Tỉa Cành, Tạo Tán Khoa Học
Tỉa cành giúp cây thông thoáng, hạn chế sâu bệnh và kích thích cây ra chồi mới đúng hướng.
- Sau thu hoạch: cắt bỏ cành tăm, cành sâu bệnh, cành mọc chồng chéo.
- Tạo tán dạng chén úp hoặc tán tròn thấp để ánh sáng xuyên đều vào tán cây.
6. Xử Lý Ra Hoa Đúng Kỹ Thuật
Để xoài ra hoa đồng loạt và tập trung, cần có biện pháp xử lý ra hoa khoa học:
- Ngưng tưới nước 20 – 30 ngày để tạo khô hạn giả.
- Dùng paclobutrazol (0.5 – 1g/lít) tưới vào gốc khi cây đang ra chồi lộc cuối.
- Sau 2 – 3 tuần, phun thêm KNO₃ 1 – 2% để thúc ra hoa.
- Không nên lạm dụng hóa chất, nên dùng đúng liều lượng và chỉ với cây trưởng thành (trên 3 năm tuổi).
7. Phòng Trừ Sâu Bệnh Hại
Một số sâu bệnh thường gặp trên cây xoài:
- Ruồi đục trái: gây hư trái khi gần thu hoạch.
- Sâu đục thân, bọ trĩ, rệp sáp: làm hư lá, chồi non.
- Bệnh thán thư, phấn trắng, xì mủ thân: xuất hiện vào mùa mưa, ẩm.
Biện pháp phòng trừ:
- Vệ sinh vườn cây, tỉa cành thông thoáng.
- Bao trái bằng túi giấy hoặc túi lưới sau khi trái to bằng ngón tay.
- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học hoặc hóa học theo đúng khuyến cáo, luân phiên hoạt chất để tránh kháng thuốc.
8. Thu Hoạch và Bảo Quản
Xoài thường thu hoạch sau 90 – 120 ngày kể từ lúc ra hoa, tùy giống.
- Thu hái khi trái chín già, cuống còn xanh, tránh để quá chín dễ hư hỏng khi vận chuyển.
- Bảo quản nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao.
Kết Luận
Chăm sóc cây xoài để ra trái đạt năng suất cao đòi hỏi sự kiên trì và áp dụng đúng kỹ thuật theo từng giai đoạn sinh trưởng. Khi thực hiện đồng bộ các biện pháp từ khâu chọn giống, bón phân, tưới nước, xử lý ra hoa đến phòng trừ sâu bệnh, cây xoài sẽ phát triển khỏe mạnh, ra trái sai và chất lượng trái cao. Đây chính là yếu tố quan trọng giúp nhà vườn và hộ trồng nhỏ lẻ nâng cao hiệu quả kinh tế, hướng tới canh tác bền vững.
Hãy ghé Chohoaonline.com – nơi cung cấp cây giống xoài uy tín, chuẩn giống, cây khỏe mạnh, giao hàng toàn quốc. Ngoài ra, tại đây còn có nhiều loại phân bón, thuốc xử lý ra hoa và dụng cụ làm vườn chính hãng với giá tốt.